Sáng Đà Lạt chớm đông, bỗng trong điện thoại hiện lên tin nhắn của một người bạn ở phương xa nhờ gửi cho một ít quả hồng Đà Lạt. Đọc tin nhắn lòng bỗng thấy bồi hồi. Vậy là mùa hồng đã trở về với phố núi Đà Lạt rồi sao?
 |
Cây hồng bén rễ Đà Lạt từ bao giờ biết ai còn nhớ? Nhưng có một điều chắc chắn người Đà Lạt khi xa quê đều nhớ về một loại trái cây đặc sản, một thứ “thức dâng” của đất trời Đà Lạt, đó là quả hồng. Hình ảnh những đồi hồng bát ngát phía ngoại ô hay những cây hồng đứng lặng lẽ cạnh những căn biệt thự cổ kính từ lâu cũng đã in sâu vào kí ức bao thế hệ người Đà Lạt và cả những vị khách phương xa như một nét riêng độc đáo của cảnh sắc phố núi.
Hồng Đà Lạt là loài cây báo mùa. Khi quan sát cây hồng, người ta có thể thấy khá rõ nhịp trôi chảy của thời gian. Vào mùa đông, cây trút lá, chỉ còn trơ lại những nhánh cành khẳng khiu, lặng lẽ ngủ vùi suốt mùa gió lạnh. Mùa xuân tới, trên những thân cây xám mốc bật lên những mầm xanh mỡ màng, mập mạp. Ban đầu, mầm cây chỉ bé bằng đầu đũa nhưng chỉ vài ngày sau đã dài ra cùng với những phiến lá tròn như mảnh ngọc. Từ nách lá xòe ra những bông hoa 5 cánh màu xanh lục, giữa có 1 nhụy tròn như mắt côn trùng đang mở. Chính “con mắt” ấy sẽ lớn dần lên thành quả hồng.
 |
| Hồng Đà Lạt khi thu hoạch có màu xanh lá cây. |
Trong suốt mùa hè, cây hồng giấu quả trong những tàng lá sum xuê, màu của trái lẫn vào màu của lá nên người ta khó phát hiện ra quá trình sinh trưởng của nó. Chỉ đến cuối thu, khi những chiếc lá ngả màu, bắt đầu rụng xuống, để lộ ra chi chít những trái hồng lúc lỉu, căng mọng, chuyển dần từ màu xanh sang màu vàng rồi màu đỏ lựng khiến cho lòng người cũng rạo rực, hân hoan theo.
Đà Lạt có nhiều giống hồng như hồng bát, hồng trứng, hồng bánh xe…mỗi loại đều cho một hương vị độc đáo. Quả hồng chín có thể ăn tươi hoặc sấy khô, làm mứt. Tuy nhiên có một cách ăn được nhiều người ưa thích đó là hái những trái hồng già bỏ vào 1 bao ni-lông kín, cột chặt lại, sau 3-4 ngày là dùng được. Sản phẩm này được gọi là hồng giòn. Khi bổ ra, những miếng hồng như miếng cau tươi, màu xanh nõn nà, đưa lên miệng, khẽ căn một miếng sẽ cảm giác được độ giòn, mềm, ngọt dịu dâng đầy trong miệng.
 |
| Và khi Hồng chín có màu sắc khá đẹp. |
Với nhiều người, hồng Đà Lạt hấp dẫn không chỉ bởi vẻ đẹp bắt mắt, vị ngon mà nó bởi nó là loài trái cây sạch. So với nhiều loại cây trồng khác ở Đà Lạt, hồng là loại cây cho hiệu quả kinh tế thấp hơn, vì thế nó ít được quan tâm chăm sóc. Người ta thường trồng hồng để làm cảnh, hoặc trồng xen canh nhằm tạo bóng mát cho vườn cà phê và coi lợi nhuận thu được từ quả hồng chỉ là phần “thu nhập thêm”. Vì thế người ta chẳng bao giờ xịt thuốc trừ sâu hay dùng bất cứ 1 loại phân bón nào cho loài cây này. Cây hồng quanh năm chỉ sống nhờ vào khí trời, mưa nắng và sự màu mỡ vốn có của đất mẹ cao nguyên. Chính sự tinh khiết và trong sạch ấy khiến cho vị ngon (dẫu chỉ là cảm giác) của thực khách càng tăng thêm khi được thưởng thức quả hồng.
 |
| Hồng dẻo - một trong những đặc sản níu chân không biết bao nhiêu du khách. |
Ngày nay, với sự tiến bộ của khoa học, việc thưởng thức theo mùa đối với nhiều loại trái cây không còn nữa. Thay vào đó, người ta có thể thưởng thức cam, quýt, nhãn, bưởi, ổi… quanh năm. Riêng với quả hồng thì không vì chưa ai có thể điều khiển được hồng ra trái mùa và mùa hồng chín cũng trôi qua khá nhanh. Điều này càng khiến cho người ta càng thêm thèm nhớ. Giống như người ta yêu dấu cả năm mới được gặp một lần mà phút giây hội ngộ sao mà ngắn ngủi.
Tạp văn của Vũ Đình Đông (Báo Lâm Đồng)
